فعل عبارتي / فعل چند بخشي / فعل چند قسمتي / فعل چند كلمه ايي/ فعل مركب/ Phrasal verb چيست؟؟

در زبان انگلیسی فعل عبارتی، فعل گروهی، فعل دوواژه‌ای، سه‌واژه‌ای، فعل مرکب، فعل ترکیبی، فعل دو کلمه‌ای، فعل دو قسمتی یا فعل دو بخشی (به انگلیسی: phrasal verb یا multiword verb یا prepositional verb) به عبارت یا گروه‌واژه‌ای اشاره دارد که شامل یک فعل اصلی به همراه یک یا چند وند است. برای تسلط و فراگیری کامل زبان انگلیسی، فراگیری فعل‌های عبارتی یک ضرورت است. با رشد جهانی و نفوذ زبان انگلیسی، اهمیت و کاربرد فعل‌های عبارتی نیز افزایش پیدا کرده‌است. به منظور فهم، گفتگو، مطالعه و نگارش زبان انگلیسی به روشی درست، فراگیری فعل‌های عبارتی یک نیاز بسیار مهم به شمار می‌رود.
در زبان انگلیسی و به ویژه در گفتگوهای روزمره و غیررسمی، فعل‌های عبارتی بسیار رایج و متداول هستند. فعل‌های عبارتی متداول زبان انگلیسی باستان فعل‌های پیشونددار جدانشدنی بودند به طوریکه وند به شکلی جدانشدنی به آغاز فعل متصل می‌شد. در اواخر دوره زبان انگلیسی میانه، تعداد فعل‌های عبارتی به اندازه چشمگیری افزایش پیدا کرد. ویلیام شکسپیر در نمایشنامه‌های خود به طور گسترده‌ای از این فعل‌ها استفاده می‌کرد.
اصطلاح فعل‌های عبارتی را نخستین بار استاد دستور زبان انگلیسی به نام لوگان پیرسال اسمیت به کار برد. فعل‌های عبارتی، کاربردی غیررسمی دارند و در گفتگوهای روزمره و محاوره‌ای بسیار رایج هستند. برخی از فعل‌های عبارتی دارای چندین معنا و کاربرد مختلف هستند. دسته‌ای از اسم‌های مرکب از معنای مشخصی از یک فعل عبارتی ساخته می‌شوند. این قاعده به آموزندگان زبان انگلیسی شانس آموختن دو واژه را به صورت همزمان می‌دهد.
بسیاری از فعل‌های عبارتی بر پایه فعل‌های اصلی do، make، go، get، turn و run ساخته می‌شوند که از لحاظ معنی واژگانی سنخیت بسیار کمی با فعل‌های اصلی‌شان دارند. یکی از راه‌های فراگیری فعل‌های عبارتی رسم نمودارهای شبکه‌ای است. چنین نمودارهایی که فعل عبارتی را با مثال و عبارت توضیح داده‌است، برای روشن شدن معنای فعل عبارتی بسیار مفید و آموزنده‌است.

تعریف، مفهوم معنایی و اهمیت
در زبان انگلیسی فعل عبارتی به عبارت یا گروه‌واژه‌ای اشاره دارد که شامل یک فعل اصلی به همراه یک یا چند وند است. وندها در فعل‌های عبارتی، حرف‌های اضافه یا قیدها هستند. معنای فعل‌های عبارتی ممکن است با معنای فعل اصلی‌شان متفاوت باشد. این قاعده ممکن است به شکلی برعکس نیز باشد یعنی گاهی نه تنها معنی فعل عبارتی با فعل اصلی آن متفاوت نیست بلکه تاکیدکننده معنای فعل اصلی نیز می‌باشد. فعل‌های عبارتی بخش مهمی از زبان انگلیسی به شمار می‌روند. فعل‌های عبارتی در بیشتر مواقع معنا و مفهوم فعل اصلی تشکیل دهنده خود را به صورت مصطلح تغییر می‌دهند. فراگیری این دسته از فعل‌ها همانند دیگر کلمه‌های انگلیسی نیست به عبارتی دیگر یادگیری آنها ساده و ابتدایی نمی‌باشد.

در تعریفی دیگر می‌توان گفت، فعل عبارتی یک فعل ترکیبی است که شامل یک فعل اصلی و یک یا چند وند است. از دید جمله‌شناسی فعل عبارتی در نهایت نقش یک واحد نحوی و یک واحد معنایی را در جمله بازی می‌کند.] وندها در فعل‌های عبارتی نقشی تکمیل‌کننده را ایفا می‌کنند. واژه‌نامه انگلیسی ِ آمریکایی لانگمن فعل‌های عبارتی را فعل‌های ویژه خوانده که از یک فعل اصلی به همراه ادات قیدی یا حرف اضافه ساخته شده‌اند.

They look at animals curiously.
آنها به جانوران با حالتی کنجکاوانه نگاه می‌کنند.

You look up words through dictionaries very fast.
تو کلمات را خیلی سریع در واژه‌نامه‌ها پیدا می‌کنی.

به عنوان نمونه فعل اصلی look به تنهایی به معنای نگاه کردن است ولی وقتی حرف اضافه up پس از آن می‌آید معنای آن تغییر پیدا کرده و به واژه‌ای را در لغتنامه یافتن، دنبال اطلاعاتی در کتابی بودن، به کسی سر زدن و رو به راه شدن (اوضاع) تغییر معنی می‌دهد.
A skirt which does up at the back
دامنی که زیپش در پشت قرار دارد.

مثالی دیگری که در این خصوص می‌توان یادآور شد فعل do به معنای انجام دادن است، این فعل وقتی با وند up ترکیب می‌شود، تشکیل فعل عبارتی do up (به معنی بالا کشیدن زیپ یا بستن دکمه‌های یک لباس و یا همچنین زیپ شدن یا بسته شدن دکمه‌های یک لباس به روشی خاص) را می‌دهد که معنایش با do کاملاً متفاوت است.

در برخی موارد معنای فعل عبارتی نه تنها با معنای فعل اصلی متفاوت نیست بلکه ممکن است تاکیدی بر مفهوم آن نیز داشته باشد. مثلاً sit به معنای نشستن است و وقتی قید down پس از آن قرار می‌گیرد نه تنها معنی را تغییر نمی‌دهد بلکه تاکیدی بر فعل نیز می‌باشد.

نمونه‌ای دیگر در این خصوص، فعل عبارتی come in (داخل شدن) است، فعل اصلی این فعل عبارتی come (آمدن) است که معنای آن با فعل عبارتی ساخته شده همخوانی کامل دارد.

معنای این قبیل فعل‌های عبارتی را از روی فعل اصلی‌شان می‌توان حدس زد. مثلاً فعل gain به معنای کسب کردن و به دست آوردن است و gain up به معنای افزایش یافتن و پیشرفت کردن است که این کاملاً قابل حدس است. این ناهمسان بودن ساختارها و ضد و نقیض بودن قواعد دستور زبانی، فهم فعل‌های عبارتی را دشوار کرده و باعث گردیده زبان‌آموزان از این دسته از فعل‌ها گریزان باشند.

دکتر سیلویا دو کوک که دارای دکترای فلسفه ادبیات می‌باشد در خصوص فعل‌های عبارتی می‌گوید:
« در میان آموزندگان، آموزگاران و علاقه‌مندان به این بخش از زبان انگلیسی، فعل‌های عبارتی حوزه‌ای چالش‌برانگیز و دشوار تلقی شده‌است.

در زبان انگلیسی مدرن و امروزی به ویژه در گفتگوها، جایگزین شدن قیدها و حرف‌های اضافه پس از فعل اصلی و با هدف دستیابی به معناها و مفهوم‌های جدید و ساخت فعل‌های عبارتی، بسیار معمول و رایج شده‌است.

برای نمونه می‌توان فعل log (ثبت دفتری کردن) را مثال زد. این فعل اصلی پس از پیشرفت دانش رایانه به کار گرفته شد و از آن فعل‌های عبارتی log in و یا log on ساخته شد که به معنای یه سیستم رایانه وارد شدن، ارتباط با رایانه‌ای برقرار کردن و یا وارد وب‌گاهی شدن می‌باشند

اختلاف در معنا و تعریف

واژه‌نامه انگلیسی ِ آمریکایی لانگمن، هر نوع ترکیب فعل اصلی با هر وندی را تضمین‌کننده تشکیل فعل عبارتی نمی‌داند. به عنوان مثال در این لغت‌نامه عبارت sit down (نشستن) یک فعل عبارتی نیست.
در ضمیمه ویژه آموزندگان زبان انگلیسی این کتاب یاد شده که اگر وند، معنای مجموعه فعلی را تغییر ندهد، عبارت حاصل یک فعل عبارتی نیست. به عبارت دیگر به بیان این واژه‌نامه فعل عبارتی فعلی است که وقتی فعل اصلیش با یک وند ترکیب می‌گردد، تشکیل فعلی نو با معنای جدید خاص خود را می‌دهد. به پیروی از این قاعده به عنوان نمونه sit down (نشستن) و fall over (افتادن و زمین خوردن)، فعل عبارتی به شمار نمی‌روند.

در واژه‌نامه لانگمن لنگوییج اکتیویتور بر خلاف واژه‌نامه انگلیسی ِ آمریکایی لانگمن، عبارت sit down فعل عبارتی معرفی شده‌است. و در جایی دیگر نیز fall over با همین دسته‌بندی لغوی یاد شده‌است.

در برخی کتاب‌ها معنای فعل عبارتی را از معنای فعل اصلی ِ زاینده، کاملاً متفاوت و غیرقابل حدس ذکر می‌کنند.

ولی در برخی دیگر آورده شده که قیدها و حرف‌های اضافه گاهی اوقات معنای فعل اصلی را تغییر نمی‌دهند اما فعل عبارتی را کمی طبیعی‌تر جلوه داده و معنا می‌دهند. به عنوان مثال save up (پس‌انداز کردن)، lie down (لم دادن)، sit down (نشستن)، tire out (خسته و کوفته کردن) و break up (متلاشی کردن).

استعاره و فعل عبارتی

A) The dog dug up an old bone)
سگ استخوانی کهنه را از زیر زمین بیرون کشید.
B) We dug up some interesting facts)
ما به حقایق جالب توجه‌ای دست یافتیم

به خاطر سپردن مفهوم و معنای فعل‌های عبارتی اغلب برای آموزندگان زبان انگلیسی دشوار است و دلیل آن نبود پیوستگی معنایی بین اجزاء فعل عبارتی (یعنی فعل اصلی و وند یا وندها) می‌باشد. در واقع بسیاری از فعل‌های عبارتی استعاری و یا مجازی هستند یعنی اگر کسی استعاره‌هایی را که فعل‌های عبارتی برای آنها استفاده می‌شوند درک کند و متوجه گردد، فهم معنایی و حفظ کردن آنها آسان‌تر می‌گردد.

به عنوان مثال در جمله A فعل عبارتی معنایی حقیقی و فیزیکی دارد ولی در جمله B فعل عبارتی معنایی استعاری دارد و عملی را توصیف می‌کند که شبیه جمله A است. به عنوان مثال وقتی شخصی اطلاعاتی را با کنکاش و تلاش زیاد به دست می‌آورد شبیه سگی است که استخوانی را با گشت زدن و جستجوی فراوان از زیر زمین بیرون می‌آورد.

تعداد زیادی از فعل‌های عبارتی فقط معنایی استعاری دارند. مثلا" فعل عبارتی breeze in به معنای بدون اعتناء دیگران وارد جایی شدن است و کلمه breeze به معنای نسیم است و این شاید ما را به یاد وزیدن خود به خود و طبیعی نسیم به درون جایی بیاندازد. یعنی breeze استعاره‌ای است برای فعل عبارتی breeze in. این فعل عبارتی فقط درکی استعاری دارد و کاربردی فیزیکی ندارد.

فعلهای عبارتی جداشدنی و فعل های عبارتی جدا نشدنی

همچنین باید دقت داشته باشید که بعضی از این فعل های عبارتی میتوانند جدا شوند و بعضی دیگر قابل جدا شدن نیستند.

مثلا"
Turn off خاموش كردن / Turn on روشن كردن.
.
افعال دو بخشی یا مرکب افعالی هستند که از دو جزء و يا بيشتر تشکیل شده اند.
در كل؛ این افعال به دو دسته تقسیم میشوند :

1. افعال جدا شدنی:
مثلا"
Fill in : يعني جاي خالي را پر كردن
مثلا" به شما يه فرم ميدهند و ميگن:
Please fill this form in
لطفا" جاهاي خالي در اين فرم را پر كنيددقت کردید که Fill توانست از In جدا شود؟
------
2. افعال جدا نشدنی:
مثلا" Get along with
يعني رابطه خوبي داشتن با فردي
.
مثلا" در مصاحبه شنيداري از شما ميپرسند.
do you get along with your family
آيا با خانواده ات رابطه خوبي داري؟